Katoenen of zijden lakenzak? Op de meeste berghutten zijn lakenzakken verplicht en een vast onderdeel van je bagage tijdens een bergtocht. Ook als binnenvoering om je slaapzak schoon te houden, als zomerslaapzak of als slaapmogelijkheid voor een weekendbezoek of rit in een nachttrein doen ze prima dienst.
Maar wat is nu eigenlijk het verschil tussen de twee soorten lakenzakken? Wat zijn de voor- en nadelen van elk? Of is het uiteindelijk gewoon een kwestie van persoonlijke voorkeur?
De katoenen lakenzak
Laten we beginnen met de katoenen lakenzakken.
De voordelen van een katoenen lakenzak: comfortabel, zacht, duurzaam en bijna als thuis
Een katoenen stof is slijtvast, makkelijk te onderhouden en voelt prettig aan op de huid. Een katoenen lakenzak scoort dan ook op al deze punten goed. Wie een slaapgevoel zoekt dat lijkt op thuis, zit hier goed. Tegelijkertijd is de stof erg duurzaam. Als je tenminste niet met je stijgijzers aan slaapt, is de katoenen lakenzak vrijwel onverwoestbaar.
Je wast de katoenen lakenzak in de machine. Zorg er wel voor dat het water niet te heet is en gebruik geen agressief wasmiddel. Zelfs je favoriete wasverzachter kun je toevoegen. Een andere factor om rekening mee te houden, is de prijs. Een goede katoenen lakenzak is al te koop tussen de 15 en 30 euro, wat zeker in de smaak valt bij mensen met een kleiner budget.
Ook op functioneel vlak hebben katoenen lakenzakken iets te bieden. De katoenen stof is van nature ademend en zorgt voor een aangenaam slaapklimaat. Tegelijkertijd houdt het materiaal je lekker warm. Zeker als je de katoenen lakenzak als binnenvoering gebruikt, is — afhankelijk van de weefmethode — een kleine verbetering van de isolatie mogelijk.
De nadelen van een katoenen lakenzak: gewicht
Een katoenen lakenzak is relatief zwaar. Met een gewicht dat doorgaans tussen de 300 en 500 gram ligt, is het een extra belasting, vooral tijdens tochten waarbij elke gram telt. Wat ruimte betreft, zijn katoenen lakenzakken ook niet de meest compacte. Je kunt het vergelijken met je dekbedovertrek in je rugzak stoppen.
Een ander nadeel: de katoenen lakenzak droogt niet erg snel. Als hij onderweg schoongemaakt moet worden of nat is geworden door zweet of andere vloeistoffen, duurt het behoorlijk lang voordat je hem weer kunt gebruiken.
De zijden lakenzak
Laten we vervolgens naar zijde kijken. Het klinkt als pure luxe, maar is een materiaal dat zich uitstekend leent voor lakenzakken.
De voordelen van een zijden lakenzak: temperatuurregulerend, licht en zijdezacht slaapcomfort
Net als katoen is zijde een 100% natuurlijke grondstof, maar het heeft een paar extra troeven in handen. Zijden lakenzakken zijn gemaakt van extreem fijne vezels, wat zorgt voor een zacht gevoel op de huid.
Op het gebied van gewicht en pakvolume presteert de zijden lakenzak ook uitstekend. Vooral in vergelijking met een standaard katoenen lakenzak, weegt de zijden variant een stuk minder. Afhankelijk van het model bespaar je hier tot wel een kwart van het gewicht. Compact opgerold en in de pakzak neemt de zijden lakenzak bovendien weinig ruimte in je rugzak in beslag. Mocht je denken dat zo’n dunne en lichte stof niet geschikt is voor ruw outdoor gebruik, dan heb je het mis. Ondanks hun fijne structuur zijn zijdevezels enorm sterk.
Een ander pluspunt van de zijden lakenzak is zijn temperatuurregulerende eigenschap. Bij lage temperaturen isoleert de zijden stof erg goed. Op hete, benauwde nachten werkt de stof verkoelend en zorgt hij voor een aangenaam slaapklimaat in plaats van een broeierige toestand. Mocht je toch gaan zweten, dan kan de zijden lakenzak tot 30% van zijn eigen gewicht aan vocht opnemen zonder dat je het gevoel hebt in een natte doek te liggen. En over nat gesproken, zijden lakenzakken drogen snel en zijn in een mum van tijd weer klaar voor gebruik.
De nadelen van een zijden lakenzak: hogere prijs, bewerkelijker onderhoud & kreukelig
Zijden lakenzakken zijn duurder in aanschaf. Voor een kwalitatief goede zijden lakenzak betaal je al snel tussen de 50 en 100 euro, dat is 3 tot 4 keer zoveel als voor een katoenen. De kosten liggen dus aanzienlijk hoger dan bij een katoenen lakenzak. Dit komt door de complexere winning en verwerking van de vezels.
Daarnaast is het onderhoud van zijde bewerkelijker. Om de vezels niet te beschadigen, moet je de lakenzak op een zacht programma in de machine wassen met een speciaal zijde- of wolwasmiddel. Zijde bestaat uit eiwitten, een stof die juist afgebroken wordt door de meeste gewone wasmiddelen. Voorkom bij het wassen wrijven, kneden of schrobben.
Wasverzachter is absoluut uit den boze en ook moet je oppassen met de droger. Het beste laat je de zijden lakenzak gewoon aan de lucht drogen, maar zeker niet in het zonlicht. Dan verkleurt een witte lakenzak gelig.
Tot slot kreukt zijde erg makkelijk. Als je hem eenmaal uit je rugzak haalt, is de zijden lakenzak vaak een grote, gekreukte massa. Al na een paar minuten slapen, voelt hij wel weer aangenaam aan, maar de kreukels blijven zichtbaar. Het is alleen de vraag of een backpacker daar echt mee zit.
De microfiber lakenzak
Een andere categorie vormen lakenzakken gemaakt van kunststof vezels. Deze zijn doorgaans warmer dan zijden of katoenen lakenzakken. Geschikt voor koukleumen of om je slaapzak net een graadje warmer te maken.
Een lakenzak als de Sea To Summit Reactor Extreme Liner claimt een extra 15 graden extra isolatie. Deze lakenzakken hebben wel een serieus groter volume en gewicht ten opzichte van katoenen en zijden lakenzakken.
Welke lakenzak is de juiste?
Welke lakenzak is nu de beste? Het duidelijke en enige antwoord is: dat hangt af van je behoeften!
Katoenen lakenzakken scoren duidelijk met hun voordelige prijs, het eenvoudige onderhoud en het ’thuisgevoel’. Tegelijkertijd zijn ze vrij zwaar en nemen ze veel ruimte in je rugzak in beslag. Zijden lakenzakken voelen heerlijk aan, zijn temperatuurregulerend, vederlicht en compact op te bergen. Daar staat tegenover dat ze duurder zijn en lastiger te reinigen.
Vind je een lage prijs belangrijk en kun je leven met een relatief hoog volume en gewicht? Dan is de katoenen variant jouw ideale lakenzak. Ben je bereid iets meer te investeren voor een lichte, supercomfortabele en functionele lakenzak? Dan is zijde jouw ding!
Het maakt niet uit of je kiest voor katoen of zijde, beide lakenzakken hebben hun voor- en nadelen. Hun grootste overeenkomst is dat je in beide heerlijk kunt slapen. Welterusten!